Enkele jaren geleden heb ik het boek " Het verdriet achter de glimlach" geschreven. Dat boek gaat over Putu Yusi, een Balinese jonge vrouw uit Sidemen, die ik 12 jaar geleden hier hebt ontmoet. In haar ogen was toen het verdriet te lezen, dat veroorzaakt werd door het feit, dat haar leven niet was gelopen zoals ze had verwacht.

Toen ik vanmorgen om 06.30 uur ging rennen kwam ik Putu Yusi weer tegen. Ze kwam voorbij op haar brommertje terwijl ze haar twee zonen naar school bracht. Haar ogen stonden nu blij omdat haar leven nu weer beter is geworden. De oorzaak van haar verdriet is grotendeels verdwenen en dat maakt een wereld van verschil voor haar.

Overigens is het boek "Het verdriet achter de glimlach" niet alleen een eerbetoon aan de Balinese vrouwen in het algemeen en Putu Yusi in het bijzonder, maar ook een weergave van de slag bij Margarana. In dat kleine dorp vochten in 1947 de Balinezen onder de leiding van Ngurah Rai tegen de Nederlanders voor hun vrijheid en onafhankelijkheid. De Nederlanders waren net 5 jaar lang bezet geweest door de Duitsers en gingen nu de zelfde misdaad begaan tegen de Balinezen. De Nederlanders noemde het "herstel van de orde en recht" , maar het was gewoon een koloniale daad van overheersing en uitbuiterij. Zo wat de hele wereld vond dat toen ook, maar de Nederlandse regering wilde toch oorlog gaan voeren tegen de Balinezen. De Nederlanders hadden bommenwerpers, granaten en mitrailleurs. De Balinezen hadden alleen maar een paar oude geweren, lansen en krissen. Er stierven tijdens de slag van Margarana meer dan 1000 Balinezen. Dit is allemaal verzwegen en komt niet voor in de Nederlandse geschiedenisboeken. En toch ontvangen nu de Balinezen de Nederlanders met open armen. We kunnen nog heel veel van hen leren...

Toen ik weer terug was van het hardlopen en mijn vermoeide lijf een frisse douche had gegund ging ik met Angela en Ria wandelen naar het dorpje Luah, aan de overkant van het dal van Sidemen. Maar eerst namen we afscheid van Karen en Leonie, die vandaag naar Candidasa vertrekken en onderweg nog eerst even naar de moedertempel Besakih gaan.

Tijdens de wandeling naar Luah werd het steeds warmer. Maar toch was mijn geest nog helder en dacht ik aan de gebeurtenissen in 1947, die hier heel veel leed en verdriet hebben gebracht. Het Balinese volk is veerkrachtig en leeft in het nu. Daardoor hebben zij het vermogen om hun gasten met liefde te ontvangen. Ik maak dat elke keer mee en daarom wordt het ook vandaag "another day in paradise".

Kees Smetsers