Sidemen is een dorp in het oosten van Bali dat een heel spirituele omgeving is gelegen. Mijn derde boek over Bali ( "Bali, het leven zal altijd verder gaan") is een roman die zich in deze vallei afspeelt. In de schaduw van de grote berg Gunung Agung liggen de groene rijstvelden en kleine dorpjes te dromen. De tijd staat hier stil en het dagelijkse leven van de Balinezen is hier nog steeds zoals het vroeger was. Natuurlijk, de invloed van het toerisme is hier zeker merkbaar. Er worden nieuwe kleinschalige bungalowparken gebouwd voor de toeristen. En de mensen hebben hier ook allemaal een mobieltje. Maar toch heerst er een mystieke energie die niet in woorden te vatten is. Als je dicht bij jezelf wilt komen dan zijn hier nog steeds genoeg plekjes waar je de rust en de stilte kunt vinden om te ontdekken wie je echt bent. Zelf ben ik de afgelopen dagen uit mijn evenwicht geweest, maar ik heb hier mensen ontmoet die mij weer op het juiste pad hebben gebracht, mensen zoals Barbara en Wayan die beneden in het dal een klein paradijs hebben gecreëerd met de naam DARMADA.

Darmada is een bungalowparkje dat diep in het dal aan de rivier ligt, waarvan het water zijn weg zoekt tussen grote stenen. Die grote stenen vind je ook in de grote tuin waar sierlijk aangelegde wandelpaden tussen prachtige bomen en planten leiden naar het sfeervolle restaurant dat maar een paar meter van de rivier ligt. Het parkje is een waar paradijs voor rustzoekers en romantici. Kinderen kunnen hier weer echt kind zijn en op zoek gaan naar avontuur in de tuin waar een groot zwembad met natuurlijk bronwater ligt alsof het er altijd heeft gelegen. De kamers zijn veelal van natuurlijke materialen gemaakt en geschilderd in prachtige pasteltinten die een getuige zijn van de creativiteit van Barbara.

Barbara is een Nederlandse vrouw die een enorme passie en creativiteit uitstraalt, net als haar Balinese man Wayan. Als je met hen gaan praten over hun levensvisie en de doelstellingen van Darmada, dan kom je er al heel snel achter dat je hier te maken hebt met twee mensen met een heel warm hart en veel liefde voor de medemens. Gisteren hebben we hen bezocht en we zijn toen echt onder de indruk geraakt door de manier waarop ze in het leven staan. Ze zijn niet alleen creatief en enorm gedreven, maar ze spreiden ook een enorme wilskracht ten toon waarbij ze onverzettelijk op hun doelen afgaan. Daarbij hebben ze steeds een groot doel voor ogen: het verbeteren van de levensomstandigheden van de Balinezen in hun directe omgeving. Het is ongelooflijk wat ze daarvoor over hebben...

In het straatje naar de rivier hebben ze naast hun bungalowparkje een tegelfabriekje waar via een ambachtelijke manier mooie rustieke tegels worden gemaakt die de hele wereld overgaan. Daarnaast zijn Barbara en Wayan begonnen aan een project waarbij vrouwen thuis songket weven die bestand is tegen wassen. Wayan is ook bezig met een project waarbij wormen via een ingenieus proces compost gaan produceren die straks door de boeren in Sidemen gebruikt kan worden op hun rijstvelden en groenteveldjes. Deze twee mensen bruisen van energie en wij stonden versteld van hun passie waarmee ze hun plannen vertelden aan ons.

Tijdens ons bezoek kregen we het gebouw te zien dat zij aan het bouwen zijn en waar straks de kinderen van Sidemen bijzonder onderwijs kunnen gaan volgen. De opbrengst van alle projecten die zij hadden opgesomd gaat voor een groot gedeelte naar dit schooltje. Het is de bedoeling dat de kinderen straks naast hun normale onderwijs op de scholen in Sidemen vrijwillig onderwijs kunnen gaan volgen dat hen via een bijzondere methode kan gaan helpen op hun levenspad. Op het schooltje van Barbara en Wayan zullen de kinderen gaan leren op een eigen mening te vormen, kritisch te zijn, en eigen initiatieven te ontwikkelen. Allemaal zaken die in de Balinese cultuur weinig aan bod komen. De gewone Balinees is van nature gelaten en laat het leven komen zoals het komt. Bij Barbara en Wayan kunnen ze gaan leren om het leven in eigen hand te nemen en niet meer afhankelijk te zijn van anderen. Daarvoor zijn natuurlijk leerkrachten nodig. Vrijwilligers die beschikken over kennis van de Engelse taal en hun ervaring en kennis willen overbrengen aan de kinderen van Sidemen. Barbara en Wayan hopen dat mensen zich gaan melden voor hun project en op deze manier een bijdrage gaan geven aan een betere toekomst van de kinderen in Sidemen.

Toen wij afscheid genomen hadden van Barbara en Wayan waren we diep onder de indruk. Het zijn twee prachtige mensen. Een schoolvoorbeeld van liefde voor de medemens...

Kees Smetsers