Vandaag was de grote dag van onze vakantie, Ketut (onze vaste chauffeur op Bali) zou vandaag gaan trouwen met Erni. Na jaren van wachten en hopen was het nu zover, ze hadden het vertrouwen van beide ouders gewonnen en die hadden hen toestemming gegeven. Angela en ik waren al heel vroeg wakker en dat had te maken met de gebeurtenis van vandaag.

Buiten was het dorp aan het ontwaken en de rijstvelden rond onze bungalow waren nog een beetje verborgen in de ochtendnevel. 's Morgens is het licht zo mooi als de zon met haar eerste stralen door de nevelsluiers het land verwarmt en de vochtige aarde dampt van de warmte die zij ontvangt.

Na ontbijt met Bali Sumbur (kleefrijst met bruine suiker) kwamen de vrouwen van het restaurant ons aankleden. We trokken onze westerse kleren uit en daarna werd we veranderd in een balinese prinses en prinses. Angela had een heel mooie rode kebaya, twee traditionele sarongs (de ene wit, de andere bruin met een motief) en een gele slendang, wat haar heel goed stond, Ze zag er stralend uit, ' cantik' zeggen ze hier. Ik zelf werd omgetoverd in een goed uitziende balinese jongeman (' gantang' ) met een traditionele bruine sarong en daarover een wiite sarong met bloemmotief. Verder kreeg ik op mijn hoofd een bruine ' udeng' , een hoedje dat de Balinezen allemaal dragen als ze naar een ceremonie gaan. Het hele personeel van PURI TAMAN SARI kwam naar ons kijken en wij werden bewonderd en geprezen. Het was te merken dat ze het bijzonder op prijs stelden dat we ons traditioneel aankleedden. Toen ik zei dat ik op dat moment stapelverliefd werd op Angela omdat ze er zo mooi uitzag werd er hard gelachen. Balinezen houden van humor.

Met alle kado's van de vrienden uit Nederland vertrokken we met de chauffeur van ons bungalowpark naar het dorpje Gubug bij Tabanan waar de bruiloft zou plaats vinden op het erf van de woning van de ouders van Erni.Toen we in Gubug aankwamen en via de mooi versierde poort het erf opliepen kwamen Erni en Ketut toegelopen om ons met blije gezichten te verwelkomen. Op dat moment schoot ik vol en ik kreeg tranen in mij ogen. Het heeft jaren geduurd voordat deze dag plaats kon vinden en ik besefte op dat moment wat het voor Erni en Ketut betekent dat ze vandaag aan hun eigen leven samen kunnen beginnen. Het was een heel emotioneel moment dat Angela ook raakte.

De ouders van Erni kwamen ook naar ons om ons welkom te heten. De moeder en de stiefmoeder van Ketut waren er ook, samen met het zusje (ThiThi) en de broers van Ketut. Ketut vertelde even later dat hij heel blij was dat ze er vandaag bij waren. Het gaat te ver om dit uit te leggen, het heeft allemaal te maken met de adat (gebruiken) op Bali.

Even later begonnen achter in de tuin bij het erf de rituelen, in of in de nabijheid van het huistempeltje. Sommige van de rituelen konden we begrijpen, andere pas na uitleg door ThiThi. Ketut en Erni moesten elkaar de voeten wassen, samen een touw doorknippen, elkaar de haren kammen, bij elkaar iets kopen, bij elkaar de tanden schoon maken, een voetbal weg schoppen, allemaal symbolen van een nieuw leven. Erni en Ketut waren een beetje gespannen maar bij sommige rituelen brak hun lach door en konden ze zich ontspannen.

Tijdens de rituelen zat er een ' brahmana' (priester) met een heel karakteristiek gezicht te bidden wat het geheel een heel aparte sfeer gaf.Zulke momenten maak je niet vaak mee, zeker niet met zulke goede vrienden als Ketut en Erni die zoveel voor ons hebben gedaan tijdens onze reizen op Bali. Angela en ik zullen deze momenten niet vergeten.

Even later had ik de eer om het buffet te openen. Om eerlijk te zijn, ik was de eerste die de stoute schoenen aantrok en ging genieten van het heerlijke eten dat op een rijk gevulde tafel was uitgestald. Even later volgde iedereen het voorbeeld en werd het echt gezellig. We werden opgenomen in het feestgebeuren voelden hoe fijn de mensen het vonden dat wij gekomen waren. Die gastvrijheid, het doet je zoveel, zeker op zo'n dag als vandaag. Toen we om een uur of vier te kennen gaven te willen vertrekken kwamen het bruidspaar en hun families naar ons toe en werd op een ontroerende manier afscheid genomen. Ik kan niet uitleggen wat er op zo'n moment binnen mij gebeurt. Er is dan echt een verbinding tussen ons en de lieve mensen hier, iets wat ik mijn leven lang zal koesteren. Op de weg terug naar Puri Taman Sari waren we allebei stil en zaten we nog na te genieten van deze heel bijzondere dag.

Ketut en Erni hebben ons gevraagd om iedereen te bedanken die op welke wijze dan ook zijn of haar belangstelling heeft getoond. Hij heeft hun heel goed gedaan dat zag ik in de ogen van Ketut en Erni toen zij ons vroegen iedereen te bedanken. Ze voelen zich gesterkt in hun toekomst in de wetenschap dat er in Nederland mensen zijn die hun een warm hart toedragen.

In het laatste kwartiertje van de bruiloft ontmoeten we nog een Nederlander uit Mierlo die op Bali een reisburootje heeft en met Ketut samen werkt. Tijdens onze kennismaking vertelde hij ons zijn ervaringen in Bali in de jaren dat hij hier woont en dat waren niet allemaal mooie dingen. Op Bali is er ook veel jaloezie, een strijd om te overleven, en de sociale samenleving is niet altijd zo mooi zoals wij die als toerist zien. Dat is de keerzijde van dit mooie eiland. Zeker na dit gesprek begreep ik des te meer hoeveel het Ketut en Erni doet als er in Nederland mensen zijn die met hen meeleven en hun helpen in hun alledaagse leven.

Onderweg naar onze bungalow schoot ook nog even de operatie van Jose door mijn hoofd. Ketut en Erni hebben beloofd dat zij morgen zullen bidden voor een goede afloop. zoals zij ook hebben gedaan toen Nol geopereerd werd aan zijn aneurisma. Ze leven echt met Nol en Jose mee en willen heel graag op de hoogte gehouden worden van het herstelproces van Jose. Alles bij elkaar was het dus een dag met veel emoties, een dag om nooit te vergeten.

Het volgende verhaal ga ik schrijven in Candidasa waar we gaan logeren in KELAPA MAS BUNGALOWS.

Kees Smetsers

smetserskees@hotmail.com